Pozwolenie zintegrowane i decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach to dwa różne zezwolenia, na podstawie których przedsiębiorcy prowadzą działalność gospodarczą oddziałującą na środowisko. Z jednej strony funkcjonują oddzielnie, a z drugiej są ze sobą powiązane. Kiedy należy o nie wnioskować, a kiedy są zbędne? I co konkretnie regulują? Pozwolenie zintegrowane a decyzja środowiskowa – w naszym poradniku!
Pozwolenie zintegrowane a decyzja środowiskowa – czym się różnią?
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, w skrócie „decyzja środowiskowa”, jest w Polsce niezbędna do rozpoczęcia prac budowlanych w ramach przedsięwzięcia, które może zawsze lub potencjalnie – znacząco oddziaływać na środowisko. Niezależnie od niej podmiot może być również zobowiązany do uzyskania pozwolenia zintegrowanego, drugiego rodzaju zezwolenia – jeśli wykorzystuje instalacje, które mogą znacząco zanieczyścić środowisko. Taki obowiązek zależy m.in. od rodzaju, skali oddziaływania i wielkości produkcji takiej instalacji. Decyzję środowiskową należy uzyskać przed rozpoczęciem budowy/przedsięwzięcia natomiast pozwolenie zintegrowane należy uzyskać przed rozpoczęciem działalności objętej pozwoleniem zintegrowanym. Decyzja środowiskowa obejmuje całe przedsięwzięcie powiązane ze sobą funkcjonalnie, a pozwolenie zintegrowane konkretną instalację (jeśli działa ich więcej, należy uzyskać je dla każdej, która tego wymaga); zastępuje jednak pozwolenia sektorowe np. na wytwarzanie odpadów, emisję do powietrza.
Każdy podmiot prowadzący działalność mogącą znacząco oddziaływać na środowisko powinien uzyskać decyzję środowiskową, również gdy wnioskuje jeszcze o pozwolenia zintegrowane. Pozwolenie zintegrowane zastępuje różne inne zgody, m.in. zezwolenie odpadowe, i wymaga przedstawienia decyzji środowiskowej przy wnioskowaniu. Dotyczy to również części pozwoleń sektorowych. Przykładowo przed udzieleniem zezwolenia na zbieranie odpadów trzeba uzyskać decyzję środowiskową. Takie rozstrzygnięcie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 21 października 2020 roku (sygn. akt II OW 80/20). Decyzja środowiskowa w praktyce otwiera proces inwestycyjny: to podstawa do późniejszego wydania np. pozwoleń na budowę i decyzji o warunkach zabudowy.
Równocześnie jednak nie każdy podmiot zobowiązany do uzyskania decyzji środowiskowej musi uzyskać pozwolenie zintegrowane. Odmienne są także drogi do uzyskania decyzji środowiskowej, bo dla jednych podmiotów konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, dla innych nie. Przyjrzyjmy się więc obu tym zezwoleniom oddzielnie.
Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji
Decyzja środowiskowa jest niezbędna do realizacji przedsięwzięć:
- mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko - tzw. I lista przedsięwzięć
- mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko - tzw. II lista przedsięwzięć
Pełny ich wykaz zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wraz ze zmianą z 29 sierpnia 2023 r. Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej z reguły składa się w Urzędzie Miasta lub Gminy. Trzeba go uzupełnić o Kartę informacyjną przedsięwzięcia, Raport oddziaływania na środowisko (w zależności od rodzaju przedsięwzięcia) i szereg innych załączników (np. mapa ewidencyjna, wypis z rejestru gruntów, zasięg oddziaływania przedsięwzięcia). Jeśli inwestycja może potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, organ prowadzący postępowanie zadecyduje, czy trzeba przeprowadzać pełną ocenę oddziaływania (mówiąc wprost czy na Inwestora zostanie nałożony obowiązek przygotowania pełnego Raportu oddziaływania na środowisko). W przypadku stwierdzenia takiego obowiązku konieczne jest opracowanie specjalnego raportu, czym powinni zająć się specjaliści z odpowiednim doświadczeniem i spełniający wymagania ustawowe, które należy pisemnie potwierdzić.
Raport oddziaływania środowisko musi zawierać analizę wpływu planowanej inwestycji na środowisko, ludność, krajobraz, zabytki, dobra materialne. Powinien obejmować też alternatywne warianty przedsięwzięcia (organ może nie wydać zgody na wariant podstawowy realizacji inwestycji), możliwości zmniejszenia oddziaływania inwestycji na wyżej wymienione obszary oraz zakres monitoringu środowiska (np. powietrze, hałas, ścieki).
Istotnym jest fakt, że w praktyce decyzja środowiskowa wiąże organy wydające późniejsze decyzje (m.in. warunki zabudowy i pozwolenie na budowę) i określa taki sposób realizacji inwestycji, który będzie miał najmniejszy wpływ na środowisko.
Wydanie pozwolenia zintegrowanego dla instalacji przemysłowej
Jeśli w ramach planowanego przedsięwzięcia inwestor będzie prowadził instalację, która może zanieczyszczać środowisko, musi uzyskać dodatkowo pozwolenie zintegrowane. Tego typu instalacje (urządzenia i ich grupy) dokładnie określono w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Są to np. instalacje służące do produkcji (i obróbki) metali, nawozów i środków ochrony roślin, tworzyw sztucznych, papieru i płyt drewnopochodnych, magazynowania i przetwarzania odpadów, chowu i hodowli świń lub drobiu czy mleczarnie i ubojnie.
Przed uzyskaniem pozwolenia zintegrowanego (co do zasady) należy zadbać o decyzję środowiskową. Natomiast to zezwolenie zastępuje już szereg innych m.in.:
- na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza,
- na wytwarzanie odpadów,
- wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do wód lub ziemi,
- wodnoprawne na pobór wód.
Wniosek o wydanie pozwolenia musi zawierać wiele szczegółowych informacji, w tym dotyczących prognozowanych ilości emisji zanieczyszczeń. Instalacja powinna w tym zakresie spełniać wymagania BAT, czyli uwzględniać najlepsze dostępne techniki, określone przez przepisy europejskie. Niektóre podmioty muszą opracować ponadto raport początkowy o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych. W postępowaniu dotyczącym wydania pozwolenia zintegrowanego bierze także udział społeczeństwo, które ma prawo wnosić wnioski, uwagi i mieć wpływ na jego wydanie. Proces może też wiązać się z przeprowadzeniem postępowania kompensacyjnego lub postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego z terytorium Polski, a także z koniecznością zabezpieczenia roszczeń.
Proces uzyskiwania pozwoleń zintegrowanych jest znacznie bardziej złożony niż decyzji środowiskowych – i tym samym wymaga wsparcia specjalistów. W Eko-Projekt od wielu lat prowadzimy w imieniu inwestorów takie postępowania – od początku do końca, z przygotowaniem wszystkich dokumentów i późniejszą „obsługą” obowiązków w tym zakresie, m.in. sprawozdawczych i kontrolnych. Jeżeli potrzebują Państwo takiego wsparcia, zapraszamy do rozmowy i współpracy.
FAQ:
1. Kiedy trzeba uzyskać decyzję środowiskową?
Taką decyzję musi uzyskać każdy podmiot planujący inwestycję, która może – zawsze lub potencjalnie – znacząco oddziaływać na środowisko. Tego typu inwestycje określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z późń. zm.
2. Czy do wydania decyzji środowiskowej konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko?
Tak, jeśli przedsięwzięcie może zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Jeśli ten wpływ jest tylko potencjalny, to o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania decyduje organ wydający zezwolenie.
3. Kiedy konieczne jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego?
Takie pozwolenie należy uzyskać dla instalacji, która może zanieczyszczać środowisko – spis tego rodzaju instalacji zawiera Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości.