Raporty oddziaływania na środowisko

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć (zwane skrótowo oceną oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko) uregulowane jest w Dziale V ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - dalej u.o.o.ś.

W tym zakresie ustawa transponuje przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko oraz dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.


Kontakt

Przepisy u.o.o.ś. definiują pojęcie „oceny oddziaływania na środowisko”, wskazując, iż pod tym terminem należy rozumieć postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzyskanie wymaganych u.o.o.ś. opinii i uzgodnień oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu (art. 3 ust. 1 pkt 8 u.o.o.ś.).

 

W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określa się, analizuje oraz ocenia:

  • bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia w szczególności na środowisko, ludność oraz zdrowie i warunki życia ludzi, a także na zabytki, dobra materialne, krajobraz, w tym krajobraz kulturowy, oraz dostępność do złóż kopalin;
  • ryzyko wystąpienia poważnych awarii oraz katastrof naturalnych i budowlanych;
  • możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
  • wymagany zakres monitoringu (art. 62 ust. 1 u.o.o.ś.).

 

Kiedy przeprowadza się ocenę oddziaływania na środowisko?

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć zasadniczo przeprowadzane jest na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 61 ust. 1 pkt 1 u.o.o.ś.) bądź też – na etapie wydawania pozwolenia na budowę dla inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej lub inwestycji jej towarzyszącej (art. 61 ust. 1 pkt 3 u.o.o.ś.). Decyzja ta, jak wskazuje jej nazwa, określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Dla danego przedsięwzięcia wydawana jest tylko jedna tego typu decyzja (art. 72 ust. 5 u.o.o.ś.). Szczegółowe wyjaśnienie tej kwestii w odniesieniu do decyzji wydawanej dla obiektów energetyki jądrowej i inwestycji towarzyszących zawiera art. 72 ust. 5a u.o.o.ś.

Dodatkowo możliwe jest ponowne przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (postępowanie to zostało omówione odrębnie).

Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, stanowiącą część postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, przeprowadza organ właściwy do wydania tej decyzji (art. 61 ust. 2 u.o.o.ś.). Dla inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej ocenę taką przeprowadza natomiast Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, zaś dla inwestycji jej towarzyszącej – regionalny dyrektor ochrony środowiska (art. 61 ust. 3a i ust. 3b u.o.o.ś.).

Przed wszczęciem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko konieczne jest przesądzenie, czy dane przedsięwzięcie powinno być takiej procedurze poddane.

 

Zgodnie z art. 59 u.o.o.ś., przeprowadzenie przedmiotowego postępowania konieczne jest dla planowanych przedsięwzięć:

  • mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (są to przedsięwzięcia wymienione w § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – dalej: r.p.z.o.ś.);
  • mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (wymienionych w § 3 r.p.z.o.ś.), jeżeli konieczność przeprowadzenia przedmiotowego postępowania została stwierdzona w procedurze tzw. screeningu, 

które jednocześnie wymagają uzyskania decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. albo dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 72 ust. 1a u.o.o.ś.

 

Dodatkowo, dla przedsięwzięć, które nie należą do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko i które niekoniecznie wymagają decyzji określonych w art. 72 u.o.o.ś. albo zgłoszenia, o którym mowa w art. 72 ust. 1a u.o.o.ś., ale które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i jednocześnie nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony, może zostać stwierdzony obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (postępowanie to zostało omówione odrębnie). Należy tu podkreślić, iż dla tego typu przedsięwzięć nie wydaje się decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Decyzje, przed którymi należy uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, wymienia art. 72 ust. 1 u.o.o.ś.

Termin na złożenie wniosku o wydanie ww. decyzji lub dokonanie zgłoszenia wynosi 6 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna (art. 72 ust. 3 u.o.o.ś.). Istnieje możliwość wydłużenia tego okresu o kolejne 4 lata dla przedsięwzięć realizowanych etapowo, pod warunkiem, że aktualne są warunki realizacji danego przedsięwzięcia określone w tej decyzji lub w postanowieniu uzgadniającym wydanym w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko - co powinno zostać potwierdzone w postanowieniu wydanym przez organ, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla danego przedsięwzięcia, przed upływem ww. sześcioletniego terminu. Postanowienie to powinno uwzględniać informacje na temat stanu środowiska i możliwości realizacji warunków wynikających z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 72 ust. 4 i 4a u.o.o.ś.). Bez konieczności spełnienia ww. przesłanek złożenie wniosku o wydanie którejkolwiek z wymienionych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. decyzji dla obiektu energetyki jądrowej lub inwestycji towarzyszącej może nastąpić w terminie 10 lat od dnia uprawomocnienia się decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 72 ust. 4b u.o.o.ś.). Złożenie wniosku o wydanie decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. może więc, w niektórych przypadkach, nastąpić nawet tuż przed upływem dziesięciu lat od dnia uprawomocnienia się decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Do wniosku o wydanie decyzji wymienionych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś. oraz do zgłoszeń, o których mowa w art. 72 ust. 1a u.o.o.ś., należy dołączyć decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 72 ust. 3 u.o.o.ś.).

Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie trzeba uzyskiwać w przypadkach określonych w art. 72 ust. 2-2b u.o.o.ś.

Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie wydaje się również w przypadku przedsięwzięć, których wyłącznym celem jest obronność i bezpieczeństwo państwa bądź prowadzenie działań ratowniczych i zapewnienie bezpieczeństwa cywilnego w związku z przeciwdziałaniem lub usunięciem bezpośredniego zagrożenia dla ludności - jeżeli miałoby to niekorzystny wpływ na wskazane cele (art. 72 ust. 8 u.o.o.ś.). Aby skorzystać z tego wyjątku, inwestor powinien zgłosić regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska konieczność realizacji tego typu przedsięwzięcia. Regionalny dyrektor ma 7 dni od przyjęcia zgłoszenia na wniesienie sprzeciwu w drodze decyzji. W takim przypadku powstaje obowiązek uzyskania decyzji środowiskowej (art. 72 ust. 9 i ust. 11 u.o.o.ś.), do której wydania właściwy jest dyrektor regionalny. Brak sprzeciwu upoważnia inwestora do podjęcia realizacji przedsięwzięcia po upływie wskazanego terminu (art. 72 ust. 10 u.o.o.ś.).
Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

Inicjatywa wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy do inwestora. Wniosek ten może być złożony w formie elektronicznej; wzór wniosku powinien określić Minister Środowiska (art. 73 ust. 3 u.o.o.ś.).

W przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko oraz tych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, dla których będzie ustalany zakres raportu, do wniosku o wydanie decyzji dołącza się kartę informacyjną przedsięwzięcia, zawierającą podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu, określone w art. 62a ust. 1 u.o.o.ś., podpisaną przez autora tego dokumentu (art. 62a ust. 2 u.o.o.ś.). Dla pozostałych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, do wniosku dołącza się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko - spełniający wymagania określone w art. 66 u.o.o.ś. i podpisany przez autora. Dokumenty te należy dołączyć w trzech (lub czterech – jeżeli w postępowaniu uczestniczy dyrektor urzędu morskiego) wydrukowanych egzemplarzach oraz na elektronicznych nośnikach danych (art. 74 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 u.o.o.ś.).

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien być opracowany przez autora/kierującego zespołem autorów, który spełnia wymagania określone w art. 74a ust. 1 u.o.o.ś.

Minister Środowiska ma określić format raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz format dokumentu zawierającego wyniki inwentaryzacji przyrodniczej (art. 66 ust. 8 u.o.o.ś.).

 

Dodatkowo, bez względu na rodzaj przedsięwzięcia, do wniosku o wydanie decyzji dołącza się (art. 74 ust. 1 pkt 3-7 u.o.o.ś.):

  • poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej przewidywany obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, albo – dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologiczno-górniczej, decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złoża węglowodorów, decyzji inwestycyjnej w celu wykonywania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złoża lub decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych na podstawie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złoża kopaliny i prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej oraz przedsięwzięć dotyczących urządzeń piętrzących I, II i III klasy budowli - mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
  • mapę w skali zapewniającej czytelność przedstawionych danych z zaznaczonym przewidywanym terenem, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz z zaznaczonym przewidywanym obszarem, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (wraz z elektronicznym zapisem tej mapy);
  • wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o braku takiego planu – jeżeli postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prowadzi regionalny dyrektor ochrony środowiska. Wymóg ten nie dotyczy przedsięwzięć wymienionych w art. 74 ust. 1 pkt 5 u.o.o.ś.;
  • wypis z rejestru gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmujący obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; wypis ten może zostać zastąpionym innym dokumentem wydanym przez organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, umożliwiającym ustalenie stron postępowania zgodnie z art. 74 ust. 1 pkt 6 u.o.o.ś.;
  • załącznik graficzny przedstawiający zasięg oddziaływania przedsięwzięcia;
  • wykaz działek przewidzianych do prowadzenia prac przygotowawczych polegających na wycince drzew i krzewów (o ile prace te są przewidziane do realizacji) – w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

 

W postępowaniach, w których liczba stron przekracza 20, dla przedsięwzięć poddawanych ocenie oddziaływania na środowisko, wypis z rejestru gruntów lub inny dokument ewidencyjny oraz poświadczoną kopię mapy ewidencyjnej przedkłada się wraz z raportem o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, zaś dla przedsięwzięć, które takiej oceny nie potrzebują – wypis z rejestru gruntów/inny dokument ewidencyjny oraz poświadczoną kopię mapy ewidencyjnej przedkłada się w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia określonego w art. 64 ust. 2 u.o.o.ś. (art. 74 ust. 1a i 1b u.o.o.ś.). W przypadku postępowania prowadzonego dla przedsięwzięć wymagających koncesji geologiczno–górniczej, decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złoża węglowodorów, decyzji inwestycyjnej w celu wykonywania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złoża lub decyzji zatwierdzającej plan ruchu dla wykonywania robót geologicznych na podstawie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złoża kopaliny i prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej, a także dla urządzeń piętrzących I, II i III klasy budowli, gdy liczba stron tego postępowania przekracza 20, wypisu z rejestru gruntów (bądź innego dokumentu ewidencyjnego) w ogóle się nie przedkłada (art. 74 ust. 1c u.o.o.ś.).

W przypadku przedsięwzięcia, które wymaga decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów, postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się z urzędu (art. 73 ust. 2 u.o.o.ś.). Kartę informacyjną przedsięwzięcia lub raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko sporządza w tym przypadku organ właściwy do wydania decyzji środowiskowej.

W przypadku, gdy liczba stron postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, o wszystkich czynnościach podejmowanych w ramach tego postępowania można zawiadamiać w drodze obwieszczenia zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a. (art. 74 ust. 3 u.o.o.ś.). To samo dotyczy postępowania w sprawie uchylenia, zmiany, stwierdzenia nieważności albo wygaśnięcia decyzji środowiskowej, a także przypadku wznowienia postępowania w sprawie wydania tej decyzji.

Minister Środowiska może określić w rozporządzeniu formaty danych załączników do wniosku o wydanie decyzji środowiskowej (art. 74 ust. 1d u.o.o.ś.).

Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest zasadniczo wójt, burmistrz, prezydent miasta (art. 75 ust. 1 pkt 4 u.o.o.ś.). Jeżeli to gmina jest wnioskodawcą, decyzję wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska (art. 75 ust. 1 pkt 1 lit. l u.o.o.ś.).

Dla scalania, wymiany lub podziału gruntów organem właściwym do wydania decyzji środowiskowej starosta (art. 75 ust. 1 pkt 2 u.o.o.ś.), a dla zmiany lasu stanowiącego własność Skarbu Państwa na użytek rolny – dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych (art. 75 ust. 1 pkt 3 u.o.o.ś.). Decyzję tę wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska w przypadku, gdy wnioskodawcą jest jednostka organizacyjna lasów państwowych (art. 75 ust. 1 pkt 1 lit. m u.o.o.ś.).

 

Regionalny dyrektor ochrony środowiska właściwy jest do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla (art. 75 ust. 1 pkt 1 u.o.o.ś.):

  • dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, sztucznych zbiorników wodnych oraz obiektów jądrowych i składowisk odpadów promieniotwórczych – będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
  • zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa na użytek rolny;
  • inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego;
  • inwestycji w zakresie terminalu;
  • inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi;
  • prowadzonych na podstawie koncesji przedsięwzięć polegających na poszukiwaniu lub rozpoznawaniu złóż kopalin lub na wydobywaniu kopalin ze złóż objętych własnością górniczą;
  • przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych lub obszarach morskich;
  • inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
  • wybranych napowietrznych linii energetycznych lub stacji elektroenergetycznych
  • inwestycji towarzyszącej w zakresie obiektów energetyki jądrowej;
  • przedsięwzięć dotyczących obronności lub przedsięwzięć ratowniczych, w odniesieniu do których regionalny dyrektor wniósł sprzeciw, o którym mowa w art. 72 ust. 10 u.o.o.ś.;

a także w przypadku zmiany lub rozbudowy wszystkich ww. przedsięwzięć.

 

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej (art. 75 ust. 1 pkt 1a u.o.o.ś.)

Szczegółowy podział właściwości w przypadku, gdy dane przedsięwzięcie podlega właściwości więcej niż jednego organu, określa art. 75 ust. 1a -2 i art. 75 ust. 4-7 u.o.o.ś.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko

Wstępnym etapem oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć jest określenie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (tzw. scoping). Zakres raportu ustala się głównie na podstawie wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz karty informacyjnej przedsięwzięcia.

W przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko określenie zakresu raportu jest fakultatywne i następuje na wniosek inwestora (art. 69 u.o.o.ś.). Jednakże, jeżeli przedsięwzięcie może transgranicznie oddziaływać na środowisko, ustalenie zakresu raportu jest obowiązkowe (art. 69 ust. 2 u.o.o.ś.).

W takim przypadku inwestor dołącza wniosek o ustalenie zakresu raportu wraz z kartą informacyjną przedsięwzięcia do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 69 ust. 1 u.o.o.ś.). Zakres raportu ustala organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w drodze postanowienia (jest ono niezaskarżalne - por. art. 141 § 1 k.p.a. a contrario) (art. 69 ust. 3 u.o.o.ś.). Postanowienie to powinno być wydane w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku (art. 70 ust. 4 u.o.o.ś.). Jednocześnie organ wydaje dodatkowe postanowienie o zawieszeniu prowadzonego przez siebie postępowania do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę gotowego raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; na postanowienie to nie przysługuje zażalenie (art. 69 ust. 4 i 5 u.o.o.ś.).

Postanowienie ustalające zakres raportu wydaje się po zasięgnięciu opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz (w niektórych przypadkach) organu państwowej inspekcji sanitarnej, dyrektora urzędu morskiego i organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego – wydawanej na podstawie wniosku o decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach oraz karty informacyjnej przedsięwzięcia (art. 70 ust. 1-2 u.o.o.ś.). Na wydanie takiej opinii organy mają 14 dni (art. 70 ust. 3 u.o.o.ś.).

Dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, określenie zakresu raportu następuje wraz ze stwierdzeniem obowiązku sporządzenia takiego dokumentu (tzw. screening). Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (w tym sporządzenia raportu) stwierdza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w drodze postanowienia. Postanowienie wydaje się także w przypadku, gdy nie zostanie stwierdzona potrzeba sporządzenia takiego dokumentu (art. 63 ust. 1 i ust. 2 u.o.o.ś.).

Brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko nie wyłącza obowiązku wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tego typu przedsięwzięć. Organ może w postanowieniu o braku potrzeby przeprowadzenia oceny wypowiedzieć się co do obowiązku określenia w decyzji warunków lub wymagań dotyczących istotnych warunków korzystania ze środowiska w fazie realizacji lub użytkowania przedsięwzięcia, bądź dotyczących ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś., bądź też nałożyć obowiązek działań w zakresie unikania, zapobiegania i ograniczania oddziaływania na środowisko (art. 63 ust. 2a u.o.o.ś.).

Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko stwierdza się obligatoryjnie, jeżeli możliwość realizacji przedsięwzięcia jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, a także gdy z karty informacyjnej przedsięwzięcia wynika, że realizacja przedsięwzięcia może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza (art. 63 ust. 3 u.o.o.ś.).

 

Organ rozważając, czy w danym przypadku konieczne jest sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a tym samym poddanie tego przedsięwzięcia ocenie oddziaływania na środowisko, i określając zakres raportu, powinien wziąć pod uwagę:

  • szczegółowe uwarunkowania określone w art. 63 ust. 1 u.o.o.ś., dotyczące rodzaju i charakterystyki przedsięwzięcia, jego usytuowania i możliwego oddziaływania;
  • wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
  • kartę informacyjną przedsięwzięcia;
  • opinię regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz (w niektórych przypadkach) organu państwowej inspekcji sanitarnej, dyrektora urzędu morskiego i organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego (art. 64 ust. 1 i ust. 1a u.o.o.ś.).

 

Zgodnie z art. 6 u.o.o.ś., wymogu zasięgnięcia ww. opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska nie stosuje się w przypadku, gdy organ ten jest jednocześnie organem wydającym decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach lub jeżeli decyzję tą wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

Ponadto, jeżeli dla planowanego przedsięwzięcia regionalny dyrektor stwierdzi, że ocena oddziaływania na środowisko jest konieczna ze względu na oddziaływanie na obszar Natura 2000, zamiast opinii wydawane jest postanowienie uzgadniające (art. 64 ust. 1b u.o.o.ś.). Na postanowienie to nie przysługuje zażalenie (nie ma tu zastosowania art. 106 § 5 k.p.a., w związku z art. 126 k.p.a.).

 

Zwracając się o wydanie ww. opinii organ powinien przedłożyć (art. 64 ust. 2 u.o.o.ś.):

  • wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
  • kartę informacyjną przedsięwzięcia;
  • wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo informację o braku takiego planu (wymóg ten nie obowiązuje w sprawach prowadzonych dla przedsięwzięć wymienionych w art. 64 ust. 2 pkt 3 u.o.o.ś.).

 

Organy opiniujące i uzgadniające również obowiązane są do uwzględnienia szczegółowych uwarunkowań określonych w art. 63 ust. 1 u.o.o.ś.

W przypadku stwierdzenia raportu konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko powinny one także w swojej opinii wypowiedzieć się co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W przypadku stwierdzenia braku potrzeby przeprowadzenia oceny tylko regionalny dyrektor ochrony środowiska może wskazać w swojej opinii na konieczność nałożenia na inwestora obowiązków związanych z korzystaniem z oraz ochroną środowiska

Na wydanie opinii i uzgodnienia przeznaczone jest 14 dni (art. 64 ust. 3 i ust. 4 u.o.o.ś.).

Obie opinie, zarówno ta wydawana na potrzeby postanowienia określającego zakres raportu, jak i ta konieczna do wydania postanowienia o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i zakresu raportu o oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wydawane są albo w formie pisma, albo w formie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (w trybie art. 123 k.p.a.)

Zarówno w przypadku stwierdzenia obowiązku sporządzenia raportu, jak i braku takiej potrzeby, uzasadnienie postanowienia powinno, oprócz informacji wymaganych w art. 107 k.p.a., zawierać informacje o uwarunkowaniach uwzględnionych przy ich wydawaniu (art. 65 ust. 3 u.o.o.ś.).. Spełnienie tego wymogu ma szczególne znaczenie dla przedsięwzięć, które ubiegają się o dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności, ponieważ pozwala ono na udowodnienie prawidłowego przeprowadzenia procedury screeningu.

Na wydanie tych postanowień organ ma 30 dni od daty otrzymania kompletu dokumentów (art. 65 ust. 1 u.o.o.ś.). Należy tu podkreślić, iż zażalenie przysługuje tylko na postanowienie stwierdzające obowiązek przeprowadzenia oceny (art. 65 ust. 2 u.o.o.ś.).

Określając zakres raportu, zarówno dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, jak i dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, organ może odstąpić od niektórych ustawowych wymagań co do zawartości tego dokumentu (określonych w art. 66 ust. 1 pkt 4, 13, 15 i 16 u.o.o.ś.), kierując się usytuowaniem, charakterem i skalą oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Możliwość taka jest jednak wyłączona w odniesieniu do dróg publicznych oraz linii kolejowych – będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Organ może także wskazać rodzaje wariantów alternatywnych wymagających zbadania, zakres i szczegółowość wymaganych danych pozwalających scharakteryzować przedsięwzięcie, rodzaje oddziaływań oraz elementy środowiska wymagające szczegółowej analizy, a także zakres i metody badań (art. 68 u.o.o.ś.).

W przypadku stwierdzenia konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko organ dodatkowo wydaje postanowienie o zawieszeniu prowadzonego postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Na postanowienie to nie przysługuje zażalenie (art. 63 ust. 5 i ust. 6 u.o.o.ś.). Jeżeli raport ten nie zostanie złożony w terminie trzech lat od zawieszenia postępowania, wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach będzie się uważać za wycofany (art. 63 ust. 5a u.o.o.ś.).
Uzgodnienia i opinie

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest po przeprowadzeniu uzgodnieniaz regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz (w niektórych przypadkach) z dyrektorem urzędu morskiego i po zasięgnięciu opinii właściwych organów inspekcji sanitarnej dla przedsięwzięć wymagających decyzji określonych ustawą oraz organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego (art. 77 ust. 1 u.o.o.ś.).

W przypadku inwestycji liniowych celu publicznego – dla części tych inwestycji przebiegających przez obszar parku narodowego, organ obowiązany jest do uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia z Ministrem Środowiska, w zakresie istnienia rozwiązań alternatywnych realizacji przedsięwzięcia oraz przewidywanych działań mających na celu kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodniczego tego parku (art. 77 ust. 1a u.o.o.ś.). W takim samym zakresie dokonuje się uzgodnień z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska dla części inwestycji celu publicznego przebiegającej przez obszar rezerwatu przyrody (art. 77 ust. 1b u.o.o.ś.).

Uzgodnienie następuje w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (art. 77 ust. 3 i 7 u.o.o.ś.).

W postanowieniu uzgadniającym właściwy organ uzgadnia realizację przedsięwzięcia oraz określa warunki tej realizacji (art. 77 ust. 4 pkt 1 i ust. 4a u.o.o.ś.). W swoim postanowieniu uzgadniającym odpowiednio regionalny dyrektor ochrony środowiska oraz dyrektor urzędu morskiego przedstawia również, biorąc pod uwagę kryteria określone w art. 77 ust. 5 u.o.o.ś., swoje stanowisko odnośnie konieczności ponownego przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko na etapie wydawania pozwolenia na budowę lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 77 ust. 4 pkt 2 u.o.o.ś.).

Opinia wydawana jest natomiast albo w formie pisma, albo w formie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (art. 77 ust. 7 u.o.o.ś.). Ograniczenia w tym zakresie mają na celu maksymalne usprawnienie i skrócenie przedmiotowego postępowania, a tym samym całego procesu inwestycyjnego.

Podstawę do dokonania uzgodnienia i wydania opinii stanowią wyłącznie dokumenty wymienione w art. 77 ust. 2 u.o.o.ś., przedłożone przez organ prowadzący postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, tj. wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wraz raportem o oddziaływaniu na środowisko oraz wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (albo informacji o braku takiego dokumentu). Ten ostatni wymóg nie dotyczy przedsięwzięć wymienionych w art. 77 ust. 2 pkt 3 u.o.o.ś.

Wnioskom o uzgodnienie z Ministrem Środowiska oraz z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska powinny towarzyszyć opinie odpowiednio właściwego dyrektora parku narodowego (w przypadku inwestycji realizowanych na terenie parku) oraz właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska (w przypadku inwestycji na obszarze rezerwatu przyrody). Organy te pośredniczą także w przekazywaniu wskazanych wniosków do organów uzgadniających (art. 77 ust. 2a i ust. 2b u.o.o.ś.).

Na dokonanie uzgodnienia oraz wydanie opinii organy mają 30 dni, licząc od dnia otrzymania przekazanych dokumentów (art. 77 ust. 6 u.o.o.ś.).

Jednocześnie, zgodnie z art. 6 u.o.o.ś., wymogu uzgodnienia nie stosuje się, jeżeli organ prowadzący postępowanie jest jednocześnie organem uzgadniającym lub opiniującym. W praktyce dotyczy to przedsięwzięć, dla których decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska – a więc dużych inwestycji infrastrukturalnych, jak drogi i linie kolejowe zawsze wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, czy też lotniska użytku publicznego. Uważa się, iż regionalny dyrektor ochrony środowiska dysponuje kompleksową wiedzą w dziedzinie ochrony środowiska i jako organ ochrony środowiska nie musi zasięgać opinii innych tego typu organów. Wymóg uzgodnienia przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska nie ma też zastosowania, gdy decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

W przypadku dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu oraz sztucznych zbiorników wodnych – będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, a także dla innych przedsięwzięć należących do tej kategorii - w przypadkach określonych w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, organem opiniującym jest państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. W pozostałych przypadkach opinia wydawana jest przez państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego (art. 78 ust. 1 u.o.o.ś.). Dla przedsięwzięć wydawanych na terenach podlegających kompetencji ministra właściwego do spraw obronnych oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych, właściwe są organy inspekcji sanitarnej wchodzące w skład ww. resortów (art. 78 ust. 3 u.o.o.ś.).

Brak wydania opinii w ustawowym terminie uznaje się za brak zastrzeżeń (art. 78 ust. 4 u.o.o.ś.). Rozwiązanie to stanowi kolejny mechanizm zabezpieczający sprawne i terminowe zakończenie całego postępowania.
Konsultacje społeczne

Kolejnym elementem oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć jest postępowanie z udziałem społeczeństwa (art. 79 ust. 1 u.o.o.ś.). Postępowanie to polega zasadniczo na udostępnieniu wszystkim zainteresowanym wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz raportu o oddziaływania na środowisko, wraz z dostępnymi w tym czasie postanowieniami organu prowadzącego postępowanie oraz stanowiskami innych organów, na okres trzydziestu dni i umożliwieniu im składania uwag i wniosków do ww. dokumentów (art. 33 i 34 u.o.o.ś.). Uwagi i wnioski złożone po tym terminie pozostawia się bez rozpatrzenia (art. 35 u.o.o.ś.).Organ może przeprowadzić rozprawę administracyjną, która jest otwarta dla społeczeństwa (art. 36 u.o.o.ś.). Wyniki konsultacji społecznych powinny być przez organ rozpatrzone i omówione w uzasadnieniu do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 37 u.o.o.ś.). Organ może, w drodze postanowienia, odstąpić od przeprowadzenia postępowania z udziałem społeczeństwa w odniesieniu do przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, jeżeli jego przeprowadzenie mogłoby mieć niekorzystny wpływ na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (art. 79 ust. 2 u.o.o.ś.).

Zgodnie z art. 44 u.o.o.ś., wszystkie organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć udziału w danym postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach którego prowadzona jest ocena oddziaływania na środowisko, uczestniczą w nim na prawach strony, jeżeli prowadzą działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody, przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania (art. 44 ust. 1 u.o.o.ś.). Zgłoszenie takie nie jest ograniczone okresem konsultacji społecznych, ani uwarunkowane wniesieniem uwag i wniosków w ramach tych konsultacji. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia organizacji ekologicznej do udziału w postępowaniu na prawach strony służy zażalenie (art. 44 ust. 4 u.o.o.ś.). Dopuszczenie organizacji ekologicznej do udziału w postępowaniu na ww. warunkach nie wymaga wydania postanowienia.

Dodatkowo, u.o.o.ś. przyznaje organizacjom ekologicznym uprawnienie do wniesienia odwołania oraz skargi na decyzję wymagającą udziału społeczeństwa, nawet jeżeli organizacje te nie brały wcześniej udziału w postępowaniu (art. 44 ust. 2-3 u.o.o.ś.).
Ponowna ocena oddziaływania na środowisko

Kluczowym elementem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest stwierdzenie konieczności przeprowadzenia powtórnej oceny na etapie wydawania decyzji wymienionych w art. 72 ust. 1 pkt 1, 10, 14, 18 u.o.o.ś. (decyzja o pozwoleniu na budowę, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych) oraz pozwolenia na prace przygotowawcze dotyczące inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących. W tym celu organ jest obowiązany do wzięcia pod uwagę w szczególności okoliczności, gdy posiadane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dane na temat przedsięwzięcia nie pozwalają wystarczająco ocenić jego oddziaływania na środowisko lub wymagają dalszego uszczegółowienia, istnieje możliwość kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, bądź też istnieje możliwość oddziaływania przedsięwzięcia na obszary wymagające specjalnej ochrony (art. 82 ust. 2 u.o.o.ś.). W przypadku decyzji wydawanej dla inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej lub inwestycji jej towarzyszącej, ponowna ocena jest obowiązkowa na etapie wydawania pozwolenia na budowę dla takiej inwestycji (art. 82 ust. 1 pkt 4a u.o.o.ś.).

Dodatkowo organ może określić w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zakres, w jakim ponowna ocena oddziaływania na środowisko powinna zostać przeprowadzona (art. 82 ust. 2a u.o.o.ś.).
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest najważniejszym etapem postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. W niej to bowiem mają znaleźć odzwierciedlenie wyniki wszystkich etapów przedmiotowej procedury, począwszy od złożenia wniosku, po uzgodnienia i opinie, analizę dołączonej do wniosku dokumentacji oraz konsultacje społeczne i transgraniczne, jeżeli zostały one przeprowadzone. Na konieczność uwzględnienia ww. elementów przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wyraźnie wskazuje przepis „zbierający” wszystkie te wymagania (art. 80 ust. 1 u.o.o.ś.).

Obszerny katalog warunków, jakie muszą bądź mogą być nałożone w drodze decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach określa art. 82 ust. 1 u.o.o.ś. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa rodzaj i miejsce realizacji danego przedsięwzięcia, planowany sposób zagospodarowania terenu, wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w projekcie budowlanym, gotowość instalacji do wychwytywania dwutlenku węgla (w przypadku instalacji do spalania paliw w celu wytworzenia energii elektrycznej), a także - w miarę potrzeby - wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych oraz w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko.

W drodze decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach mogą być nałożone na wnioskodawcę obowiązki dotyczące unikania, zapobiegania oraz ograniczania oraz monitorowania oddziaływania na środowisko, przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, czy przedstawienia analizy porealizacyjnej (obowiązkowa w przypadku stwierdzenia konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania) określonym organom.

Obowiązkowym załącznikiem do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest charakterystyka planowanego przedsięwzięcia (art. 82 ust. 3 u.o.o.ś.).

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zawsze wymaga uzasadnienia, które oprócz informacji określonych w art. 107 k.p.a. powinno także zawierać informacje o przeprowadzonym postępowaniu z udziałem społeczeństwa oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę, i w jakim zakresie zostały uwzględnione zgłoszone w nim uwagi, wnioski, informacje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzgodnienia regionalnego dyrektora ochrony środowiska oraz opinie organu inspekcji sanitarnej oraz wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone, a także uzasadnienie stanowiska w sprawie potrzeby przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania na środowisko (art. 85 ust. 2 pkt 1 u.o.o.ś.).

W przypadku, gdy nie została przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko (dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których w procedurze screeningu nie została uznana konieczność przeprowadzenia tego typu oceny), w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdza się brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, a także – jeżeli organ uzna to za zasadne – określa się warunki lub wymagania dotyczące istotnych warunków korzystania ze środowiska w fazie realizacji lub użytkowania przedsięwzięcia, bądź dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania decyzji określonych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś., bądź też nakłada obowiązek działań w zakresie unikania, zapobiegania i ograniczania oddziaływania na środowisko – w szczególności, jeżeli wynika to z postanowienia uzgadniającego z art. 63 ust. 2a u.o.o.ś. Załącznikiem do takiej decyzji jest charakterystyka przedsięwzięcia (art. 84 u.o.o.ś.), a w uzasadnieniu do niej powinna znaleźć się informacja o określonych w art. 63 ust. 1 u.o.o.ś. uwarunkowaniach wziętych przez organ pod uwagę przy stwierdzaniu braku konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (art. 85 ust. 2 pkt 2 u.o.o.ś.).

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach może być wydana wyłącznie po stwierdzeniu zgodności proponowanej przez wnioskodawcę lokalizacji przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jeżeli taki plan został uchwalony. Wymóg ten nie dotyczy przedsięwzięć określonych w art. 80 ust. 2 u.o.o.ś. Dla przedsięwzięć związanych z działalnością geologiczną i górniczą niewymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin wystarczy, aby lokalizacja planowanego przedsięwzięcia nie naruszała ustaleń planu miejscowego (art. 80 ust. 3 u.o.o.ś.).

 

Odmówić wydania decyzji środowiskowej należy też w przypadku, gdy:

  • wnioskodawca nie zgadza się na wariant inny, niż proponowany we wniosku, gdy z oceny oddziaływania na środowisko wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w innym wariancie;
  • z oceny oddziaływania na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie zachodzą przesłanki określone w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
  • z oceny oddziaływania na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie zagospodarowania wodami na obszarze dorzecza, a nie zachodzą przesłanki określone w art. 38j ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (art. 81 u.o.o.ś.).

 

Informacja o wydaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i o możliwości zapoznania się z treścią tej decyzji oraz z niezbędną dokumentacją sprawy, powinna być podana do publicznej wiadomości (art. 85 ust. 3 u.o.o.ś.). Analogiczny obowiązek dotyczy decyzji wymienionych w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś., poprzedzonych decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 72 ust. 6 u.o.o.ś.).

Wydaną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach organ przekazuje organowi ochrony środowiska oraz także organom uzgadniającym i opiniującym (art. 74 ust. 4 i art. 86a u.o.o.ś.).

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organy wydające dla danego przedsięwzięcia późniejsze decyzje o charakterze inwestycyjnym, określone w art. 72 ust. 1 u.o.o.ś., organy przyjmujące zgłoszenia, o których mowa w art. 72 ust. 1a u.o.o.ś., oraz inne organy wydające decyzje określające warunki korzystania ze środowisko (w tym ostatnim przypadku decyzja środowiskowa jest wiążąca tylko w zakresie, w jakim ma być uwzględniona przy wydawaniu ww. decyzji) - art. 86 u.o.o.ś. Warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, które nie zostały uwzględnione powołanych powyżej decyzjach, podlegają egzekucji administracyjnej, o ile dane przedsięwzięcie jest realizowane (art. 86c u.o.o.ś.).

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydana na potrzeby uzyskania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w której wskazano działki konieczne do przeprowadzenia prac przygotowawczych, stanowi jednocześnie podstawę do wycinki drzew lub krzewów, badań archeologicznych lub geologicznych oraz do przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej na nieruchomościach stanowiących własność Skarbu Państwa, zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe – bez konieczności uzyskiwania wymaganych prawej decyzji oraz z prawem do nieodpłatnego wejścia na teren planowanej realizacji przedsięwzięcia w celu wykonania wskazanych prac (art. 82a u.o.o.ś.).

Dodatkowo, jeżeli z wyników analizy porealizacyjnej lub monitoringu (których obowiązek przeprowadzenia został nałożony w drodze decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach) wynika konieczność podjęcia działań w celu dostosowania przedsięwzięcia do wymagań ochrony środowiska, powinno zostać wszczęte postępowanie zmierzające do wyeliminowania takiego oddziaływania, zgodnie z art. 362 i art. 363 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 672). Takie postępowanie może być także wszczęte na wniosek organu, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska (art. 82 ust. 1c u.o.o.ś.).

Jeżeli następnie któraś ze stron złoży odwołanie od wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a organ, który wydał tę decyzję uzna, że zasługuje ono w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli bądź zmieni decyzję zaskarżoną, jedynie za zgodą podmiotu planującego realizację przedsięwzięcia, dla którego decyzja środowiskowa została wydana (art. 86b u.o.o.ś.).

Wszystkie przepisy dotyczące wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stosuje się odpowiednio przy zmianie decyzji, przy czym zgodę na zmianę wyraża jedynie podmiot, który dysponuje decyzją środowiskową (art. 87 u.o.o.ś.).

Wydaną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach można także przenieść na inny podmiot (art. 72a u.o.o.ś.).

Zgodnie z art. 66 Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie oraz udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i o ocenach oddziaływania na środowisko Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać informacje umożliwiające analizę kryteriów wymienionych w art. 62 ust. 1 Ustawy oraz zawierać:

1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:
a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania,
b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,
c) przewidywane rodzaje i ilości emisji, w tym odpadów, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia,
d) informacje o różnorodności biologicznej, wykorzystywaniu zasobów naturalnych, w tym gleby, wody i powierzchni ziemi,
e) informacje o zapotrzebowaniu na energię i jej zużyciu,
f) informacje o pracach rozbiórkowych dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
g) ocenione w oparciu o wiedzę naukową ryzyko wystąpienia poważnych awarii lub katastrof naturalnych i budowlanych, przy uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii, w tym ryzyko związane ze zmianą klimatu;

92 opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym:
a) elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz korytarzy ekologicznych w rozumieniu tej ustawy,
b) właściwości hydromorfologicznych, fizykochemicznych, biologicznych i chemicznych wód;

2a) wyniki inwentaryzacji przyrodniczej, przez którą rozumie się zbiór badań terenowych przeprowadzonych na potrzeby scharakteryzowania elementów środowiska przyrodniczego, jeżeli została przeprowadzona, wraz z opisem zastosowanej metodyki; wyniki inwentaryzacji przyrodniczej wraz z opisem metodyki stanowią załącznik do raportu;

2b) inne dane, na podstawie których dokonano opisu elementów przyrodniczych;

3) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

3a) opis krajobrazu, w którym dane przedsięwzięcie ma być zlokalizowane;

3b) informacje na temat powiązań z innymi przedsięwzięciami, w szczególności kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć realizowanych, zrealizowanych lub planowanych, dla których wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, znajdujących się na terenie, na którym planuje się realizację przedsięwzięcia, oraz w obszarze oddziaływania przedsięwzięcia lub których oddziaływania mieszczą się w obszarze oddziaływania planowanego przedsięwzięcia - w zakresie, w jakim ich oddziaływania mogą prowadzić do skumulowania oddziaływań z planowanym przedsięwzięciem;

4) opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia, uwzględniający dostępne informacje o środowisku oraz wiedzę naukową;

5) opis wariantów uwzględniający szczególne cechy przedsięwzięcia lub jego oddziaływania, w tym:
a) wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego,
b) racjonalnego wariantu najkorzystniejszego dla środowiska

  • wraz z uzasadnieniem ich wyboru;

 

6) określenie przewidywanego oddziaływania analizowanych wariantów na środowisko, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej i katastrofy naturalnej i budowlanej, na klimat, w tym emisje gazów cieplarnianych i oddziaływania istotne z punktu widzenia dostosowania do zmian klimatu, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko, a w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej, także wpływu planowanej drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego;

6a) porównanie oddziaływań analizowanych wariantów na:
a) ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze,
b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, i krajobraz,
c) dobra materialne,
d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,
e) formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w tym na cele i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000, oraz ciągłość łączących je korytarzy ekologicznych,
f) elementy wymienione w art. 68 ust. 2 pkt 2 lit. b, jeżeli zostały uwzględnione w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub jeżeli są wymagane przez właściwy organ,
g) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. a-f;

7) uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, z uwzględnieniem informacji, o których mowa w pkt 6 i 6a;

8) opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z:
a) istnienia przedsięwzięcia,
b) wykorzystywania zasobów środowiska,
c) emisji;

9) opis przewidywanych działań mających na celu unikanie, zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w tym na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000, oraz ciągłość łączących je korytarzy ekologicznych, wraz z oceną ich skuteczności odpowiednio na etapach realizacji, eksploatacji i likwidacji przedsięwzięcia;

10) dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
a) określenie założeń do:

  • ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie robót budowlanych,
  • programu zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego,

b) analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;

10a) dla instalacji do spalania paliw w celu wytwarzania energii elektrycznej, o elektrycznej mocy znamionowej nie mniejszej niż 300 MW ocenę gotowości instalacji do wychwytywania dwutlenku węgla, określoną na podstawie analizy:
a) dostępności podziemnych składowisk dwutlenku węgla,
b) wykonalności technicznej i ekonomicznej sieci transportowych dwutlenku węgla;

11) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;

11a) odniesienie się do celów środowiskowych wynikających z dokumentów strategicznych istotnych z punktu widzenia realizacji przedsięwzięcia;

12) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania, którym mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich; nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie lub przebudowie drogi oraz przedsięwzięć polegających na budowie lub przebudowie linii kolejowej lub lotniska użytku publicznego;

13) przedstawienie zagadnień w formie graficznej;

14) przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;

15) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;

16) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w tym na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000, oraz ciągłość łączących je korytarzy ekologicznych, oraz informacje o dostępnych wynikach innego monitoringu, które mogą mieć znaczenie dla ustalenia obowiązków w tym zakresie;

17) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport;

18) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu;

19) podpis autora, a w przypadku gdy wykonawcą raportu jest zespół autorów - kierującego tym zespołem, wraz z podaniem imienia i nazwiska oraz daty sporządzenia raportu;

19a) oświadczenie autora, a w przypadku gdy wykonawcą raportu jest zespół autorów - kierującego tym zespołem, o spełnieniu wymagań, o których mowa w art.

74a ust. 2, stanowiące załącznik do raportu;

20) źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.

Raport oddziaływania na środowisko sporządzamy przeważnie w oparciu o następujące akty prawne z zachowaniem spełnienia wymagań w nich zawartych:

  • Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku
    i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1405);
  • Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1987 z późn. zm.);
  • Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 519 z późn. zm.);
  • Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz.1121 z późn. zm.);
  • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2134 z późn. zm.);
  • Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 220 z późn. zm.)
  • Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2017 poz. 238 ze zm.);
  • Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1789);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz.U.2014 poz.1408);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz.1713);
  • Rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz.U.2011 Nr 25 poz.133 ze zm.);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz.1409);
  • Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 roku w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1757),
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 roku w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U. z 2002 r. Nr 8 poz. 70),
  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 124 poz.1030);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2014 r. poz. 112 ze zm.);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 roku w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U.2014 poz. 1973);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U.2014 poz. 1923),
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U.2014 poz. 1800),
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2010 Nr 16 poz. 87),
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 roku w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. z 2012 r. poz. 1032);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2012 poz. 1031);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku (Dz.U. 2016 poz. 1399),

Poniżej przedstawiamy harmonogram administracyjno – projektowy przedstawiający orientacyjny czas związany ze sporządzeniem dokumentacji Karty informacyjnej przedsięwzięcia,  uzgodnieniami formalno-prawnymi i finalnie uzyskaniem decyzji środowiskowej.

lp.Etap proceduryOrientacyjny czas trwania
1 Sporządzenie Raportu OOŚ opracowanie,dokumentacji Raportu oddziaływania na środowisko i przedłożenie,dokumentacji do stosownego Organu do 30 dni
2 Wystąpienie Organu z wnioskiem do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i Inspektoratu Sanitarnego o uzgodnienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 7 dni
3 Analiza Raportu i uzgodnienia 60 dni
4 Wydanie przez RDOŚ i Sanepid odpowiednio uzgodnienia i opinii sanitarnej
5 Konsultacje społeczne 30 dni
6 Podanie do publicznej wiadomości informacji o wydaniu decyzji środowiskowej i możliwości zapoznania się z zebranym materiałem zgodnie z art. 10 KPA 7 dni
7 Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 7 dni
8 Nabranie przez decyzję środowiskową
ostateczności,w obiegu prawnym		 14 dni
ok. 4-5 misięcy

Źródło: Florkiewicz Ewa, sip.lex.pl, materiały własne