Selektywna zbiórka odpadów budowlanych to jeden z najważniejszych elementów gospodarki odpadami. Pozwala na skuteczne i efektywne uniknięcie niepotrzebnych odpadów, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo środowiska. W naszym artykule dowiedzą się Państwo, czym jest selektywna zbiórka odpadów budowlanych, jak powinna być prowadzona i jakie korzyści może przynieść.
Czym jest selektywna zbiórka odpadów budowlanych?
Selektywna zbiórka odpadów polega na zbieraniu odpadów komunalnych charakteryzujących się takimi samymi właściwościami i cechami do oddzielnych pojemników, bezpośrednio w miejscu ich powstawania. Działania te mają na celu ułatwienie przetwarzania strumienia odpadów, czyli mają umożliwić właściwy recykling. W przypadku selektywnej zbiórki odpadów komunalnych obowiązuje zakaz mieszania ich ze zmieszanymi odpadami komunalnymi odbieranymi od właścicieli nieruchomości.
Selektywna zbiórka odpadów budowlanych ma na celu maksymalne wykorzystanie każdego rodzaju odpadu, zmniejszenie ilości odpadów wysyłanych do składowiska oraz zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska.
Selektywna zbiórka odpadów budowlanych od 2025 roku
Obowiązek segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych, nazywanych w skrócie BiR (nazwa kategorii odpadów funkcjonuje od 2022 roku) nie ruszył z początkiem 2023 roku ze względu na podpisaną przez Prezydenta RP przed Świętami Bożego Narodzenia ustawę z 15 grudnia 2022 roku o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 roku. 20 grudnia 2022 roku w dzienniku ustaw opublikowano nowelizację, która odsuwa w czasie wejście w życie obowiązku segregacji odpadów budowlanych z 2023 r. na rok 2025. Zmiana ta ma zapewnić przedsiębiorcom więcej czasu na dostosowanie działalności do nowych obowiązków.
Segregacja odpadów budowlanych i rozbiórkowych
Firmy zajmujące się odbiorem odpadów budowlanych dopiero od 2025 r. nie będą mogły odbierać zmieszanych odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Przede wszystkim chodzi tutaj o ograniczenie odpadów z kodem 17 09 04, czyli „zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu”. Nowy obowiązek segregacji budowlanych wynika bezpośrednio z art. 10a ustawy o odpadach. Zatem od 1 stycznia 2025 roku odpady budowlane będą nie tylko odbierane, ale również zbierane selektywnie, z podziałem na sześć frakcji:
- drewno,
- metale,
- szkło,
- tworzywa sztuczne,
- gips,
- odpady mineralne (beton, cegła, płytki i materiały ceramiczne, kamienie).
Wspomniana powyżej ustawa nakazuje selektywne zbieranie odpadów budowlanych także przez wytwórców odpadów budowlanych. Oznacza to, że wytwórca powinien dokonać wstępnej segregacji odpadów z uwzględnieniem wszystkich frakcji. Niewykonanie segregacji odpadów jest równoznaczne z nieodebraniem z placu budowy odpadów.
Jeśli jednak odpady zostaną odebrane nieselektywnie, na przedsiębiorcę, zgodnie z art. 194 ust. 1 pkt 6a ustawy o odpadach, może zostać nałożona kara administracyjna o kwocie od 1000 zł do nawet 1000000 zł. Przed wystawieniem kary administracyjnej sytuacja musi być wcześniej zweryfikowana przez inspektora WIOŚ.
Zwolnienie od obowiązku selektywnej zbiórki odpadów budowlanych
W ustawie o odpadach budowlanych i rozbiórkowych zostało zawarte pewne odstępstwo. Prawo zakłada zwolnienie z obowiązku selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych w trzech przypadkach:
- Odpady budowlane pochodzące z gospodarstw domowych.
- Odpady przyjmowane do punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).
- Odpady budowlane i rozbiórkowe, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r., w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Dlatego też nie zniknie całkowicie kod odpadu 17 09 04. Może on być zastosowany w systemie BDO w celu przekazania i odbierania tego rodzaju odpadów. Wśród odbieranych wtedy odpadów budowlanych zmieszanych nie może pojawić się żadna z sześciu wyżej wymienionych frakcji.
Zasady ewidencji odpadów budowlanych
W ustawie przewidziano odrębne zasady gospodarowania odpadami budowlanymi oraz ich ewidencjonowania w systemie BDO. Od 2022 r. odpadów budowlanych nie uznaje się za odpady komunalne, dlatego przedsiębiorcy nie mogą skorzystać ze zwolnień z obowiązku ewidencji odpadów oraz rejestracji w BDO.
Wyjątkiem w tej kwestii są osoby fizyczne, które samodzielnie prowadzą roboty budowlane. Jeśli prace budowlane zostały zlecone firmie budowlanej, a strony umówią się, że wytwórcą odpadów będzie osoba fizyczna, zwolnienie nie może zostać wykorzystane. Oprócz tego wciąż obowiązuje limit ustanowiony rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 30 grudnia 2019 r., które określa rodzaj i ilość odpadów niewymagających prowadzenia ewidencji odpadów.
Wytwarzający odpady budowlane może prowadzić ewidencję reklamową na dwa różne sposoby. Pierwszy sposób przewiduje założenie w BDO oddzielnego miejsca prowadzenia działalności dla każdego miejsca prac budowlanych. Drugi sposób natomiast dotyczy prowadzenia ewidencji w BDO przez centralne miejsce prowadzenia działalności np. siedzibę podmiotu.
Selektywna zbiórka odpadów budowlanych – zalety
Brak obowiązku segregowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych nie oznacza, że nie warto tego robić lub jest to nieprzydatna czynność. Wręcz przeciwnie, za selektywną zbiórką odpadów kryje się wiele zalet. Przede wszystkim jesteśmy w stanie poprawić jakość recyklingu, zyskując możliwość odzysku surowców i produkcji materiałów wtórnych. Pozwoli nam to również na zmniejszenie kosztów prac budowlanych, ponieważ segregacja odpadów umożliwia wykorzystanie materiałów wtórnych, zdecydowanie tańszych niż surowce pierwotne.
Za sprawą selektywnej zbiórki odpadów o wiele łatwiej będzie utrzymać czystość w miejscu budowy, a tym samym szybciej kończyć zlecony projekt. Bez wątpienia jedną z największych zalet segregowania odpadów budowlanych jest zmniejszenie ilości odpadów niebezpiecznych. Dzięki temu poprawimy jakość powietrza i przyczynimy się do ochrony środowiska, co pozytywnie wpłynie na warunki życia ludzi, zwierząt, a nawet roślin.
FAQ:
1. Od kiedy selektywna zbiórka odpadów budowlanych?
Zbiórka odpadów budowlanych miała rozpocząć się z dniem 1 stycznia 2023 roku, jednak do Sejmu wpłynął projekt ustawy przesuwającej termin na 1 stycznia 2025 roku.
2. Na czym polega selektywna zbiórka odpadów budowlanych?
Selektywna zbiórka polega na zbieraniu odpadów do oddzielnych pojemników. Strumień odpadów charakteryzuje się takimi samymi właściwościami i ma na celu zwiększenie recyklingu.
3. Na jakie frakcje są podzielone odpady budowlane?
Odpady budowlane i rozbiórkowe trzeba będzie sortować na sześć frakcji: drewno, metal, szkło, tworzywo sztuczne, gips, odpady mineralne. Obowiązek segregacji wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.