Początki obowiązywania pozwoleń zintegrowanych w Polsce sięgają ostatniej dekady ubiegłego wieku. Polska wystąpiła wówczas z wnioskiem o członkostwo w Unii Europejskiej, co wiązało się ze spełnieniem wielu wymagań prawnych, m.in. w zakresie ochrony środowiska. Jednolite działania prowadzone na terenie całej Unii mają na celu efektywną poprawę stanu środowiska i zapobieganie jego zanieczyszczaniu. Dowiedz się, jak kształtuje się proces uzyskania pozwolenia zintegrowanego, kto powinien się o nie ubiegać oraz kto je wydaje.
Pozwolenie zintegrowane - co to jest?
Pozwolenie zintegrowane można określić jako decyzję administracyjną, która jest rodzajem licencji. Pozwala na legalne prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie może negatywnie wpływać na stan środowiska naturalnego, zanieczyszczając jego elementy lub całość.
Podstawa prawna
Aktem prawnym, który wyjaśnia kwestię tego, jakie instalacje wymagają uzyskania pozwolenia, jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych lub środowiska jako całości. Dokument wszedł w życie równocześnie z nowelizacją Prawa Ochrony Środowiska. Nowe rozporządzenie zostało wydane w celu poszerzenia listy instalacji, których prowadzenie wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Wcześniej kompletną listę określała Dyrektywa IPPC. Skrótowiec ten pochodzi od sformułowania Integrated Pollution Prevention and Control, czyli zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola. Instalacje, których prowadzenie wymaga pozwolenia zintegrowanego można określać także jako instalacje typu IPPC.
Pozwolenie zintegrowane a środowisko
Co w praktyce oznacza otrzymanie tej licencji i jak wpływa to na przyrodę? Głównym celem systemu IPPC jest niwelowanie zanieczyszczeń środowiska i jego ochrona w ujęciu całościowym - bez preferowania określonego elementu przyrodniczego kosztem zanieczyszczenia innego.
Warunkiem, który musi być spełniony do prowadzenia instalacji regulowanych przez wyżej wspomniane akty prawne, są wymagania techniczne określane jako BAT, czyli Najlepsze Dostępne Techniki (Best Available Techniques). Parafrazując definicję podaną Przez Prawo Ochrony Środowiska, BAT można określić jako techniki najbardziej efektywne i zaawansowane, które mają zapobiec zanieczyszczeniom (emisjom szkodliwych substancji przez instalacje) lub je zminimalizować. Środki wykorzystywane do spełnienia wymogów BAT to:
- stosowanie surowców przyjaznych środowisku;
- efektywne wykorzystywanie takich zasobów jak woda, energia i surowce;
- wytwarzanie produktów przyjaznych środowisku, czyli podlegających recyklingowi i mających długą żywotność;
- minimalizacja, segregacja i przetwarzanie odpadów.
Z kolei oczyszczanie i składowanie generowanych przez instalację odpadów jest uważane jako rozwiązanie ostateczne, stosowane, kiedy nie można wykonać żadnego z powyższych działań.
Jakie instalacje wymagają uzyskania pozwolenia zintegrowanego?
Wszystkie rodzaje instalacji, których prowadzenie jest regulowane normami IPPS zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych lub środowiska jako całości. W ich skład wchodzą instalacje:
- do wytwarzania energii i paliw (ich spalania, rafinacji, produkcji, zgazowywania lub upłynniania),
- do produkcji i obróbki metali
oraz instalacje
- w przemyśle mineralnym (związanym z przetwarzaniem surowców skalnych),
- w przemyśle chemicznym przy zastosowaniu procesów chemicznych lub biologicznych (m.in. do produkcji nawozów, środków ochrony roślin, barwników czy tworzyw sztucznych),
- w gospodarce odpadami (m.in. do ich odzysku, unieszkodliwiania, składowania lub magazynowania).
Szóstym typem instalacji są te w „innych” rodzajach działalności, które obejmują:
- produkcję masy włóknistej, papieru, tektury, płyt drewnopochodnych,
- obróbkę wstępną lub barwienie materiałów włókienniczych,
- garbowanie skór,
- ubój zwierząt,
- obróbkę i przetwórstwo produktów spożywczych lub paszy,
- obróbkę i przetwórstwo mleka,
- unieszkodliwianie lub odzysk padłych lub ubitych zwierząt bądź produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego,
- chów lub hodowlę drobiu lub świń,
- powierzchniową obróbkę substancji, przedmiotów lub produktów przy użyciu rozpuszczalników organicznych,
- produkcję węgla pierwiastkowego lub elektrografitu poprzez spopielenie lub grafityzację,
- wychwytywanie strumieni CO2 z instalacji objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego na użytek podziemnego składowania CO2,
- konserwację drewna i produktów z drewna środkami chemicznymi,
- oczyszczanie ścieków, z wyjątkiem oczyszczalni ścieków komunalnych, pochodzących z instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
W rozporządzeniu do każdego wyżej wymienionego rodzaju działalności zamieszczono też informacje uściślające m.in. jej skalę. Każdy, kto ma wątpliwości dotyczące tego, czy prowadzenie instalacji w ramach danej działalności wymaga licencji, powinien dokładnie zapoznać się z powyższym aktem prawnym lub skonsultować się z odpowiednim urzędem.
Kiedy pozwolenie zintegrowane nie jest wymagane?
O pozwolenie zintegrowane nie trzeba się starać, jeśli w ramach danej działalności instalacji jest stosowana wyłącznie do badań, rozwoju lub testowania nowych produktów bądź procesów technologicznych.
Wniosek o pozwolenie zintegrowane
Po pierwsze należy wiedzieć, że, pozwolenie zintegrowane trzeba uzyskać, zanim rozpocznie się korzystanie z instalacji. Wszystkie instalacje na terenie jednego zakładu mogą być objęte jednym pozwoleniem zintegrowanym, co oznacza tylko jeden wniosek.
W zależności od rodzaju i wielkości prowadzonej instalacji wniosek o uzyskanie pozwolenia skład się do:
- urzędu marszałkowskiego,
- regionalnej dyrekcji ochrony środowiska,
- starostwa powiatowego,
- urzędu miasta na prawach powiatu.
W wyborze odpowiedniej instytucji pomogą uwarunkowania wyszczególnione w sekcji Pozwolenie zintegrowane na stronie biznes.gov.pl.
O pozwolenie zintegrowane mogą wnioskować następujące podmioty:
- prowadzące instalację (mające do niej tytuł prawny),
- chcące zrealizować nową instalację,
- prowadzące części instalacji - konieczne jest wówczas wystąpienie ze wspólnym wnioskiem, wskazanie głównego prowadzącego i dokładne określenie zakresu odpowiedzialności za wykorzystywanie instalacji przez poszczególne podmioty.
Postępowanie w zakresie uzyskiwania pozwolenia zintegrowanego
Uzyskanie pozwolenia to złożony proces, który wymaga prowadzenia szczegółowej dokumentacji. W postępowaniu nie musi jednak brać udziału sam przedsiębiorca, a zamiast tego może udzielić pełnomocnictwa odpowiedniej firmie z branży konsultingu środowiskowego. Wnioskowanie i nadzór nad postępowaniem wchodzą w skład usług firmy Eko-projekt. Jej specjaliści służą także konsultacjami formalno-prawnymi i społecznymi w ramach uzyskania pozwolenia zintegrowanego.
FAQ:
1. Jakie rodzaje działalności wymagają pozwolenia zintegrowanego?
Wszystkie typy działalności zostały szczegółowo opisane w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych lub środowiska jako całości.
2. Kiedy należy złożyć wniosek o uzyskanie pozwolenia zintegrowanego?
O pozwolenie należy postarać się jeszcze zanim rozpocznie się eksploatację instalacji typu IPPC.
3. Kiedy nie jest potrzebne pozwolenie?
Pozwolenia zintegrowanego nie potrzebuje podmiot, którego instalacja jest stosowana wyłącznie do badań, rozwoju lub testowania nowych produktów bądź procesów technologicznych.