Procedury dotyczące transportu odpadów są określone i ujednolicone w przepisach prawnych. Niedostosowanie się do nich podlega karom pieniężnym sięgającym nawet 300 000 złotych. Wyjaśniamy, na podstawie jakich przepisów i działań narusza się procedury przemieszczania odpadów oraz jakie występują w związku z tym kary pieniężne.
Podstawa prawna dotycząca przemieszczania odpadów
Informacje dotyczące zasad przemieszczania odpadów są uregulowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. (Dz. Urz. UE L Nr 190, str. 1). Przemieszczanie odpadów z Unii Europejskiej do Polski lub przez Polskę musi odbywać się w konkretny sposób, po uzyskaniu niezbędnych pozwoleń ze strony organów państwowych. Jeśli nie są spełnione wymagania określone w przepisach, wówczas przemieszczanie odpadów uznaje się za nielegalne - to z kolei podlega karze pieniężnej.
Wyżej wymienione rozporządzenie definiuje podstawowe procedury dotyczące przemieszczania odpadów na terytorium wspólnoty z tranzytem lub bez tranzytu przez państwa trzecie.
Dotyczy procedur:
- Uprzedniego pisemnego zgłoszenia i zgody.
- Ogólnych obowiązków w zakresie informowania.
W przepisach można znaleźć zatem szczegóły i wyjaśnienie, w jakich sytuacjach wyżej wymieniona procedury znajdują zastosowanie. Uzupełnieniem tejże regulacji są przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124, poz. 859 z późn. zm.), którą powszechnie nazywa się ustawą o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. W ustawie określona jest wysokość kar pieniężnych za naruszenie przepisów zawartych w niej oraz w wyżej wymienionym rozporządzeniu.
Kary pieniężne za naruszenie przepisów dotyczących przemieszczania odpadów
W myśl ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska może nałożyć karę w wysokości od 50 000 zł do 300 000 zł na:
- odbiorcę odpadów przewiezionych nielegalnie - bez dokonania zgłoszenia;
- wysyłającego odpady bez dokonania zgłoszenia (jeżeli takie zgłoszenie jest wymagane);
- wysyłającego odpady, jeśli ten, nawet nieumyślnie, dokonał wysyłki odpadów:
- bez otrzymania zgody od właściwych organów,
- ze zgodą uzyskaną w wyniku oszustwa, sfałszowania dokumentacji bądź umyślnego wprowadzenia w błąd,
- w sposób niezgodny z procedurami określonymi w dokumencie zgłoszenia transgranicznego przemieszczania odpadów.
Z kolei kara pieniężna w wysokości od 25 000 zł do 150 000 zł może być nałożona na odbiorcę odpadów sprowadzonych nielegalnie, który nie zastosował się do postanowienia, o którym mówi artykuł 27 ust. 4.
Nałożenie kary pieniężnej ma szerszy zakres w przypadku wysyłającego odpady niezgodnie z przepisami niż odbiorcy tychże odpadów. Odbiorcą odpadów sprowadzonych nielegalnie definiuje się osobę fizyczną, prawną bądź jednostkę organizacyjną, do której zostały przetransportowane nielegalnie odpady. Definicja powstaje na podstawie domniemania, że osoba, która jest właścicielem powierzchni ziemi, na której znajdują się nielegalnie przywiezione odpady, jest jednocześnie ich odbiorcą.
Ważne informacje dotyczące nakładania i spłaty kary pieniężnej:
- Podczas ustalania wysokości kary pieniężnej ustala się ilość, rodzaj i charakter odpadów oraz możliwość zagrożeń (dla ludzi i środowiska) wywołanych przez te odpady. Pod uwagę bierze się także okoliczności uprzedniego naruszenia przepisów ustawy i rozporządzenia, o którym wcześniej pisaliśmy.
- Wykonanie kary pieniężnej zawiesza się do czasu uprawomocnienia decyzji. Kara pieniężna jest wnoszona na rachunek wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, który dokonał decyzji w przedmiocie wymierzenia kary w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji.
- Jeśli termin spłaty kary pieniężnej upłynie, wówczas podlega ona dochodzenia w trybie postępowania egzekucyjnego.
- Ostateczność decyzji wydanej przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska to warunek nałożenia w drodze decyzji administracyjnej kary pieniężnej przez wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.