Raport o oddziaływaniu instalacji do termicznego przekształcania odpadów na środowisko

Spalarnie odgrywają ważną rolę w gospodarce odpadami – pozwalają bezpiecznie zagospodarować i unieszkodliwić odpady, jednocześnie zamieniając je na ciepło czy energię. Jednak ze względu na emisje i znaczny wpływ na środowisko inwestycja tego typu wymaga uzyskania stosownych zezwoleń. Podstawą do wydania pierwszego z nich – decyzji środowiskowej jest zwykle raport o oddziaływaniu instalacji do termicznego przekształcania odpadów na środowisko. Jak go przygotować?

Czym jest raport o oddziaływaniu instalacji do termicznego przekształcania odpadów?

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko to dokument sporządzany na wczesnym etapie planowania inwestycji i składany razem z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (w skrócie decyzji środowiskowej).

Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zawiera opis planowanego przedsięwzięcia – jego lokalizacji i skali, uwarunkowań przyrodniczych terenu, przewidywanego wpływu na środowisko i wstępnych rozwiązań ograniczających te oddziaływania.

Decyzja środowiskowa otwiera proces inwestycyjny. Dopiero po jej uzyskaniu inwestor może skutecznie wystąpić o kolejne rozstrzygnięcia administracyjne, w tym o pozwolenie na budowę spalarni odpadów, decyzję o warunkach zabudowy, Pozwolenie zintegrowane, pozwolenia wodnoprawne itd. Decyzja ta wiąże organy wydające ww. pozwolenia i inwestora – wyznacza warunki realizacji przedsięwzięcia i wymagania w zakresie ochrony środowiska, np. monitoring i kompensacje przyrodnicze¹.

Co powinien zawierać raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla spalarni odpadów?

W praktyce raport o oddziaływaniu dla instalacji do termicznego przekształcania odpadów pozwala sprawnie rozpocząć całą procedurę – zapewnia informacje potrzebne do identyfikacji inwestycji i oceny jej potencjalnego wpływu na środowisko oraz umożliwia sprawne rozstrzygnięcie o potrzebie przeprowadzenia OOŚ, a w konsekwencji przyspiesza przejście do następnych etapów realizacji przedsięwzięcia. Zakres informacji zawieranych w raporcie wyznacza art. 66 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie.

W raporcie należy przedstawić m.in.:

• rodzaj, cechy, skalę i usytuowanie przedsięwzięcia wraz z opisem technologii stosowanych w instalacji do termicznego przekształcania odpadów;
• powierzchnię zajmowanej nieruchomości oraz planowanego obiektu budowlanego, dotychczasowy sposób wykorzystania terenu oraz pokrycie szatą roślinną i występujące gatunki zwierząt;
• ewentualne warianty przedsięwzięcia, jeśli rozpatrywane są różne rozwiązania technologiczne lub lokalizacyjne;
• przewidywaną ilość wykorzystywanej wody, surowców, paliw i energii;
• planowane rozwiązania chroniące środowisko, w tym działania ograniczające emisje i hałas;
• rodzaje i przewidywaną ilość wprowadzanych do środowiska substancji lub energii z uwzględnieniem zastosowania rozwiązań ograniczających wpływ na otoczenie;
• rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów oraz sposób ich zagospodarowania;
• możliwe transgraniczne oddziaływanie przedsięwzięcia;
• tereny podlegające ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody, znajdujące się w obszarze oddziaływania przedsięwzięcia;
• przedsięwzięcia realizowane i zrealizowane na obszarze oddziaływania planowanego przedsięwzięcia – istotne z punktu widzenia skumulowania oddziaływań;
• ryzyko wystąpienia poważnej awarii bądź katastrofy naturalnej lub budowlanej;
• wpływ inwestycji na bezpieczeństwo ruchu drogowego (dotyczy infrastruktury drogowej powiązanej z instalacją).

Format raportu oraz dokumentu z wynikami inwentaryzacji przyrodniczej określają rozporządzenia ministra klimatu i środowiska².

Kiedy wymagana jest decyzja środowiskowa dla spalarni odpadów?

Każda budowa lub rozbudowa instalacji do termicznego przekształcania odpadów wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, ponieważ tego rodzaju przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na środowisko.

Zgodnie z §2 ust. 1 pkt 46 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się instalacje o wydajności co najmniej 100 ton odpadów dziennie, w których stosuje się procesy termicznego przekształcania, krakingu lub fizykochemicznej obróbki odpadów (proces D9)³.

W przypadku takich przedsięwzięć obowiązkowe jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), więc zamiast karty informacyjnej przedsięwzięcia (KIP) inwestor może od razu sporządzić raport OOŚ. Raport ten stanowi podstawę do przeprowadzenia oceny – obejmuje m.in. analizę przewidywanych emisji, skumulowanych oddziaływań i ryzyka wystąpienia awarii oraz zastosowanie rozwiązań chroniących środowisko.

Inwestor może też jednak przygotować KIP i jednocześnie złożyć wniosek o ustalenie zakresu raportu OOŚ. Taki tryb postępowania pozwala uzgodnić z organem prowadzącym postępowanie, jakie dane i analizy należy ująć w raporcie. KIP jest też obowiązkowa wtedy, gdy planowane przedsięwzięcie może powodować transgraniczne oddziaływanie na środowisko.

Rozporządzenie rozróżnia również przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, które obejmują m.in. instalacje o mniejszej wydajności lub inne niż wymienione w §2. W takich przypadkach organ (na podstawie karty informacyjnej przedsięwzięcia) decyduje, czy pełna ocena oddziaływania na środowisko jest konieczna.

Z katalogu przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko wyłączone są instalacje służące do odzysku odpadów będących biomasą w rozumieniu §2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów. Biomasa obejmuje m.in. odpady roślinne z rolnictwa, leśnictwa i przetwórstwa spożywczego, jeśli wytwarzana energia cieplna jest odzyskiwana⁴.

Kto może przygotować raport o oddziaływaniu dla spalarni odpadów?

Przepisy nie precyzują, kto powinien sporządzić raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia – może to zrobić sam inwestor lub wyznaczona przez niego osoba.

W praktyce jednak przygotowanie raportu o oddziaływaniu dla instalacji do termicznego przekształcania odpadów wymaga szerokiej wiedzy technicznej i znajomości przepisów środowiskowych. Prawidłowe ujęcie wszystkich danych (od przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji, po analizę zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia) wpływa na sprawny przebieg postępowania i uniknięcie konieczności uzupełniania dokumentacji.

Dlatego też wielu inwestorów zleca opracowanie raportu firmie specjalizującej się w prowadzeniu procedur środowiskowych, takiej jak Eko-projekt. Specjaliści przygotowują kartę informacyjną przedsięwzięcia lub raport o oddziaływaniu i inne niezbędne dokumenty, wykonują inwentaryzacje i analizy, prowadzą mediacje oraz reprezentują inwestora w kontaktach z urzędami. Dzięki temu cały proces uzyskania decyzji środowiskowej przebiega szybciej i bez komplikacji.

Raport o oddziaływaniu: wymagania dla instalacji do termicznego przekształcania odpadów

Wzór raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest dostępny m.in. w serwisie gov.pl oraz na stronach urzędów gmin i powiatów. Przygotowanie dokumentu wymaga zebrania i opracowania szczegółowych danych technicznych, środowiskowych i przestrzennych. Zakres informacji wyznacza art. 66 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie.

1. Charakterystyka inwestycji i lokalizacji

W pierwszej części raportu przedstawia się rodzaj, skalę i usytuowanie przedsięwzięcia. Należy opisać teren inwestycji – jego powierzchnię, położenie względem granic działki, istniejącą zabudowę, cieki wodne, drzewostan, florę i faunę. Wymaga się też wskazania numerów działek i jednostek ewidencyjnych oraz scharakteryzowania dotychczasowego sposobu użytkowania gruntu. Istotne jest również określenie specyfiki planowanego obiektu budowlanego (np. budynku hali technologicznej, komina, placów składowych) i jego oddziaływania na tereny sąsiednie.

2. Technologia i proces przekształcania odpadów

Opis technologii to najważniejszy element raportu o oddziaływaniu instalacji. Należy szczegółowo scharakteryzować proces termicznego przekształcania odpadów, w tym m.in. rodzaje odpadów kierowanych do instalacji, parametry pracy pieca, sposób doprowadzania paliwa, odzysk energii i system oczyszczania spalin. W tym miejscu warto wskazać również ewentualne warianty przedsięwzięcia – np. różne możliwe rozwiązania technologiczne lub organizacyjne.

3. Zapotrzebowanie na media i wpływ na środowisko

W kolejnej części raportu podaje się przewidywaną ilość wykorzystywanej wody, paliw, energii i surowców (ze szczegółowością na poziomie dokumentacji projektowej lub operatu wodnoprawnego). Należy także określić rodzaje i ilości wprowadzanych do środowiska substancji, w tym ścieków bytowych i technologicznych czy gazów odlotowych oraz poziom emisji hałasu. Raport powinnien ponadto wskazywać na planowane zastosowanie rozwiązań chroniących środowisko – np. systemów filtracji, zabezpieczeń przed wyciekiem substancji ropopochodnych, ekranów akustycznych czy nadzoru nad bioróżnorodnością.

4. Odpady i oddziaływanie przestrzenne

W części dotyczącej gospodarki odpadami należy określić rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów, sposób ich segregacji, magazynowania i przekazywania do odzysku lub unieszkodliwienia. Dla inwestycji tego typu wymaga się też analizy zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia, w tym wpływu na gleby, wody powierzchniowe, powietrze i obszary podlegające ochronie. Raport powinien również wskazywać pobliskie przedsięwzięcia realizowane i zrealizowane, których oddziaływania mogą się kumulować.

5. Bezpieczeństwo, ryzyko i zgodność z przepisami

Ostatni element raportu to ocena ryzyka wystąpienia poważnej awarii lub katastrofy naturalnej czy budowlanej. Obok oceny wymagane jest również wskazanie działań zapobiegawczych i scharakteryzowanie systemów reagowania, np. zabezpieczenia zbiorników, monitoringu emisji, instalacji przeciwpożarowych. Jeśli inwestycja wiąże się z transportem odpadów, to należy uwzględnić jej wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Wiarygodność i dokładność danych w raporcie ma zasadnicze znaczenie dla przebiegu procesu administracyjnego – zwłaszcza w przypadku instalacji do spalania lub współspalania odpadów, które realizują procesy o wysokim potencjale emisji szkodliwych substancji do powietrza, gleby i wód.

Jeśli w procesie nie wystąpią komplikacje, od złożenia wniosku wraz z raportem do uzyskania decyzji środowiskowej upływa zwykle 4–5 miesięcy. Aby przyspieszyć inwestycję, warto zlecić przeprowadzenie całej procedury doświadczonym specjalistom – zespołowi Eko-projekt. Nasza firma konsultingowa oszczędza inwestorom czas i pieniądze na spokojne planowanie i realizację przedsięwzięcia.

FAQ:

1. Ile trwa uzyskanie decyzji środowiskowej dla spalarni odpadów?

Postępowanie trwa zwykle od 4 do 5 miesięcy – od złożenia wniosku do chwili, gdy decyzja stanie się ostateczna w obiegu prawnym. Taki czas potrzebny jest na analizy, uzgodnienia, konsultacje społeczne i publikację decyzji.

2. Co powinien zawierać raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko?

Raport powinien zawierać opis inwestycji, w tym lokalizacji, obiektów budowlanych, wykorzystywanych technologii, zapotrzebowania na wodę, energię i paliwa, przewidywanych emisji, rodzajów wytwarzanych odpadów oraz planowanych rozwiązań ograniczających wpływ na środowisko.

3. Kto może przygotować raport o oddziaływaniu dla instalacji do termicznego przekształcania odpadów?

Może to zrobić inwestor lub wyznaczona przez niego osoba, jednak ze względu na charakter i wagę dokumentu warto zlecić jego opracowanie firmie specjalizującej się w dokumentacjach środowiskowych, np. Eko-projekt.

Materiały źródłowe:

1. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/udostepnianie-informacji-o-srodowisku-i-jego-ochronie-17497783/dz-5-roz-3 (dostęp 09.10.2025).
2. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/przedsiewziecia-mogace-znaczaco-oddzialywac-na-srodowisko-18895096 (dostęp 09.10.2025).
3. Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/standardy-emisyjne-dla-niektorych-rodzajow-instalacji-zrodel-spalania-19036015 (dostęp 09.10.2025).

Przypisy: