Branża OZE jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi obecnych czasów. Należy do niej m.in. fotowoltaika, która ma największy potencjał rozwojowy w naszym kraju. Obecnie zwolennicy tej techniki apelują o likwidację barier administracyjnych w rozbudowanie nowych instalacji. Pomówmy zatem o nowym projekcie rozporządzenia, które zostało przyjęte 8 sierpnia 2023 roku – czy przepisy są przychylne wobec odnawialnych źródeł energii?
8 sierpnia 2023 rok – data małej rewolucji w branży OZE
To właśnie tego dnia projekt rozporządzenia nr RD 741 został przyjęty na posiedzeniu Rady Ministrów, a nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw. Zgodnie z projektem rozporządzenia umieszczonym na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL), niektóre zabudowy systemami fotowoltaicznymi będą zwolnione z ważnego i istotnego etapu, jakim jest konieczność uzyskania zgody środowiskowej. Wynika to z przeniesienia ich z kategorii związanej z przemysłową i magazynową zabudową do nowego typu projektów, które muszą mieć większą powierzchnię zabudowy niż obecnie ustalony próg.
Aktualnie, aby ominąć ten krok, powierzchnia instalacji wyznaczanej po obrysie zewnętrznych skrajnych modułów paneli, musi wynosić mniej niż 0,5 ha na obszarach ochrony przyrody wskazanych w rozporządzeniu i do 1 ha na pozostałych obszarach. Po wprowadzeniu tychże zmian wspomniany wyżej próg zostanie podniesiony z 1 ha do 2 ha na terenach nieobjętych ochroną.
Ponadto zmiany te mają dotyczyć również zwiększenia progów dla inwestycji, które aktualnie wynoszą 0,2 ha powierzchni użytkowej garaży, parkingów samochodowych lub zespołów parkingów na obszarach objętych formami ochrony przyrody, jak i 0,5 ha na obszarach pozostałych. W pierwszym przypadku proponuje się zwiększenie progu do 0,5 ha, w drugim natomiast do 1 ha, jednakże nie wiadomo jeszcze do końca, o jaką wartość zostaną powiększone. Strona rządowa wyjaśnia:
„Planowane jest wprowadzenie progów o wartości porównywalnej do wartości ustanowionej w rozporządzeniu dla zabudowy przemysłowej i magazynowej oraz porównywalnej do wartości ustanowionych w prawodawstwie takich państw jak Niemcy, Włochy, Czechy czy Słowacja”.
W jakim celu powstał ten projekt?
Zmiana ta jest odpowiedzią na dynamiczny rozwój branży OZE, która nieustannie apelowała o redukcję obciążeń prawno-administracyjnych związanych z procesem inwestycyjnym. Konieczność reformacji zachodzi także na poziomie międzynarodowym oraz promocji powstawania OZE, którą przewidują nowe regulacje tej dziedziny (np. plan REPowerEU). Z tego też powodu niezbędne są poprawki w zakresie regulacji dotyczących odnawialnych źródeł energii. Jest to udogodnienie głównie dla tych inwestycji, których cechy przedsięwzięć, ich lokalizacja i rodzaj potencjalnego oddziaływania uzasadnia rezygnację z obowiązku wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Mowa tutaj o zabudowach fotowoltaicznych, które realizowane są poza obszarami cennymi środowiskowo.
Dzięki temu projektowi systemy fotowoltaiczne zostaną usunięte z zabudowy przemysłowej oraz magazynowej i przeniesione do nowo utworzonego rodzaju przedsięwzięć, z odrębnie ustaloną dla instalacji fotowoltaicznych wartością progu. To rozwiązanie nie tylko zminimalizuje całą procedurę inwestycyjną, ale i ujednolici sposób ustalania powierzchni zabudowy systemami fotowoltaicznymi.
Czy decyzja środowiskowa obowiązuję przedsiębiorstwa, które są w trakcie jej uzyskiwania?
Jeżeli proces decyzyjny jest w toku, wówczas rozpoczęte postępowania będą dokończone na zasadach, na których zostały rozpoczęte. Prawo bowiem nie działa wstecz, dlatego projekty, które są w trakcie uzyskiwania decyzji środowiskowej, muszą przejść ówcześnie obowiązujące normy i procedury. Oznacza to więc, że wszystkie te przedsiębiorstwa będą wciąż wymagały sporządzenia karty informacyjnej przedsięwzięcia oraz przede wszystkim raportu oddziaływania na środowisko.
Organy zazwyczaj przychylnie rozpatrują te wnioski, wskazując na brak znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko w przypadku fotowoltaiki. Potwierdza to też modernizacja norm przez rząd, który zrobił duży ukłon w stronę tej gałęzi branży OZE.
Raport oddziaływania na środowisko – kto może go sporządzić?
Dokumentacja ta powinna zostać sporządzona przez autora lub podmiot kierujący zespołem autorów, który spełnia wymagania określone w art.74. ust. 1 u.o.o.ś. Taka osoba musi zatem mieć wykształcenie wyższe (studia pierwszego stopnia lub studia drugiego stopnia bądź jednolite studia magisterskie) z wyznaczonych w dokumencie gałęzi. Są to takie kierunki jak, m.in.:
- nauki ścisłe z dziedzin nauk chemicznych,
- nauki przyrodnicze z dziedzin nauk biologicznych oraz nauk o Ziemi,
- nauki techniczne z dziedzin nauk technicznych z dyscyplin: biotechnologia, górnictwo i geologia inżynierska, inżynieria środowiska,
- nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne z dziedzin nauk rolniczych, nauk leśnych.
Oprócz tego dokument ten nakreśla, że uprawionym do tego jest podmiot, który ukończył studia pierwszego stopnia lub drugiego stopnia bądź jednolite studia magisterskie. Musi również posiadać co najmniej 3-letnie doświadczenie w pracach w zespołach autorów przygotowujących raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognozy oddziaływania na środowisko. Pod uwagę bierze się także pięciokrotne bycie członkiem zespołów autorów przygotowujących raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognozy oddziaływania na środowisko.
FAQ:
1. Co wnosi nowy projekt rozporządzenia do branży OZE?
Nowe normy pozwalają zredukować obciążenia prawno-administracyjne związane z procesem inwestycyjnym. Wynika to z podniesienia progów powierzchni systemów fotowoltaicznych.
2. O ile zostaną podniesione progi instalacji fotowoltaicznych?
Nowe przepisy mówią o podniesieniu progu z 1 ha do 2 ha na obszarach nieobjętych ochroną przyrody w przypadku powierzchni instalacji wyznaczanej po obrysie zewnętrznych skrajnych modułów paneli. W przypadku terenów objętych ochroną wartość pozostaje taka sama.
3. Czy rozpoczęte projekty muszą przejść wcześniejsze procedury?
Owszem. Według polskiego prawa procesy inwestycyjne będące w toku muszą przejść ówcześnie panujące etapy decyzyjne.