Dyrektywa SUP odpowiada na problemy z plastikowym zanieczyszczeniem. To regulacja Unii Europejskiej przegłosowana już w 2019 roku. Polska odpowiada na dyrektywę, której celem jest ochrona planety ze sporym "poślizgiem". Ustawa wdrażająca zmiany w związku z dyrektywą SUP w naszym kraju została opublikowana 9 maja 2023 roku, a większość zapisów ustawy weszła w życie 24 maja 2023 roku. Sprawdź, co o wdrażanych zmianach mówi Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Dowiedz się, jak dyrektywa SUP wpłynie na przedsiębiorców i konsumentów.
„Dyrektywa plastikowa” (SUP) - co to jest?
Regulacja Unii Europejskiej dotyczy wyrobów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Celem dyrektywy SUP jest ochrona środowiska i minimalizacja wpływu plastiku na całą planetę. Czy wiesz, że aż 80-85% odpadów w morzach i oceanach, to tworzywa sztuczne, a blisko połowa z nich to plastikowe odpady jednorazowego użytku? 86% takich odpadów zostało objętych dyrektywą plastikową SUP. Zdaniem Unii Europejskiej dzięki SUP możliwe będzie znaczne zmniejszenie odpadów plastikowych jednorazowego użytku już do 2026 roku. Jakie zmiany przewiduje regulacja? Poznaj szczegóły.
Planowane zmiany
Co ciekawe, dyrektywa SUP przyjęta już również w Polsce, angażuje nie tylko kraj do propagowania działań ekologicznych w zakresie wykluczania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Zmiany dotyczą również działalności przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami opakowaniowymi czy produkcji wyrobów wykonanych z plastiku. Wśród zmian wyróżnia się nowe obowiązki, takie jak:
- promowanie alternatyw dla wyrobów wykonanych z plastiku. Każde państwo członkowskie Unii Europejskiej powinno zachęcać obywateli do korzystania z produktów wielorazowego użytku oraz do korzystania z wyrobów wykonanych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne,
- zakaz korzystania z niektórych plastikowych wyrobów, na przykład tych, które są wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
- wprowadzanie zmian produkcyjnych wyrobów wykonanych z tworzyw sztucznych. Zmiany dotyczą ich etykietowania, ale również projektowania. Przykładem mogą być nakrętki do butelek jednorazowego użytku, które od teraz powinny być przytwierdzone do butelek,
- wymóg dotyczący pokrywania kosztów utylizacji niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych przez ich producentów. Co więcej, przedsiębiorstwa muszą inwestować w edukację społeczeństwa, która ma dotyczyć negatywnego wpływu tych produktów na środowisko,
- recykling. Państwa członkowskie do 2025 roku mają obowiązek wprowadzić recykling przynajmniej 77% produkowanych butelek PET.
Zakaz wprowadzania do obrotu — produkty SUP na "czarnej liście"
Dyrektywa SUP przyjęta również w Polsce, to nie tylko ograniczenia i zmiana działalności przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami opakowaniowymi, ale również szereg zmian systemowych, w tym całkowity zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które szczególnie zagrażają środowisku. Wśród nich wyróżnia się:
- sztućce wykonane z plastiku,
- patyczki higieniczne, poza tymi, które są wykorzystywane w celach medycznych,
- plastikowe talerzyki,
- plastikowe kubki na napoje,
- mieszadełka do napojów wykonane z tworzyw sztucznych,
- pojemniki na żywność z polistyrenu ekspandowanego,
- pojemniki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
- zakrętki i wieczka wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
- patyczki do balonów.
Co grozi przedsiębiorcom, którzy nie będą przestrzegać nowych przepisów, jakie wiążą się z dyrektywą plastikową SUP? Przede wszystkim to kary finansowe, od 10 tysięcy złotych do nawet 500 tysięcy złotych.
Czego konkretnie mogą dotyczyć kary nakładane na przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami opakowaniowymi czy ich produkcji i sprzedaży niezgodnie z regulacjami, jakie wydała Unia Europejska? To tylko kilka przykładów naruszeń:
- brak dofinansowania kampanii edukacyjnych na rzecz ochrony środowiska,
- prowadzenie niewłaściwej ewidencji,
- brak pobierania opłat za plastikowe kubki na napoje czy pojemniki na żywność,
- wprowadzanie w błąd poprzez promowanie produktów z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych jako tych ekologicznych.
Wdrażanie Dyrektywy SUP w Polsce
Polska jest jednym z ostatnich krajów, które wdrożyły dyrektywę SUP. W końcu, po opracowaniu projektu nowelizacji ustawy, przedsiębiorcy działający na terenie naszego kraju, mają dokładnie rok, aby dostosować się do nowych przepisów. Nowe obowiązki, to między innymi:
- informowanie konsumentów o szkodliwym wpływie na środowisko wszystkich produktów z tworzyw sztucznych. Takie informacje muszą znaleźć się na wyrobach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, jak na przykład podpaski higieniczne, chusteczki nawilżane czy wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne,
- pobieranie opłaty za produkty SUP jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, jak kubki na napoje czy pojemniki na żywność. Opłata nie może być wyższa niż 1 złotych, a uzyskane w ten sposób środki mają być przeznaczone na procesy zagospodarowania odpadami opakowaniowymi,
- uiszczanie corocznej opłaty na rzecz lepszego gospodarowania odpadami produktów jednorazowego użytku oraz przetwarzania odpadów z tworzywa sztucznego,
- inwestowanie w działalność recyklingową,
- konieczność tworzenia i prezentacji rocznych sprawozdań.
FAQ:
1. Co to jest dyrektywa SUP?
Dyrektywa SUP jest regulacją Unii Europejskiej, której celem jest ochrona środowiska. Dyrektywa SUP przyjęta przez państwa członkowskiej zakłada przede wszystkim ograniczenie lub całkowity zakaz produkcji i sprzedaży niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
2. Kiedy przyjęto dyrektywę SUP w Polsce i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie?
Unia Europejska przegłosowała regulacje dyrektywy SUP już w 2019 roku. Polska opublikowała ustawę wdrażającą nowe przepisy 9 maja 2023 roku, a te weszły w życie 24 maja 2023 roku. Przedsiębiorcy mają od tego czasu rok, aby dostosować swoją działalność do nowych wymogów.
3. Co o nowych obowiązkach przedsiębiorców mówi dyrektywa SUP?
Dyrektywa SUP wskazuje listę produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które są całkowicie zakazane do wprowadzania do obrotu. To np. plastikowe kubki na napoje czy pojemniki na żywność z polistyrenu ekspandowanego. Przedsiębiorcy mają między innymi obowiązek informowania o szkodliwym wpływie produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na środowisko.